Acıbadem Altunizade Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Zeynep Acar, doğru besin seçimlerinin, pişirme yöntemlerine özen göstermenin ve zararlı gıdalardan uzak durmanın kanser riskini azaltmada kritik rol oynadığını belirtiyor. GLOBOCAN raporuna göre kanser tanısı alma oranının 2040 yılında %48 artması beklenirken, Uzman Diyetisyen Acar, kanserden korunmak için dikkat edilmesi gereken 10 önemli kuralı sıraladı ve önemli uyarılarda bulundu.
İşte Kanserden Korunmak İçin 10 Beslenme Önerisi:
1. Porsiyon Kontrolüne Dikkat Edin: Obezite, meme, kolorektal, özofageal, böbrek, safra kesesi, rahim, pankreas ve karaciğer kanserleri gibi birçok kanser türüyle doğrudan bağlantılıdır. Fazla yağ dokusu, kanser oluşumunu tetikleyen hormon seviyelerini yükseltir ve kronik inflamasyona yol açarak hücre hasarını artırır. Bu nedenle ideal kilonuzu korumak büyük önem taşır.
2. Sebze ve Meyveleri Sofrağınızdan Eksik Etmeyin: Antioksidanlar, vitaminler, lif ve fitokimyasallar açısından zengin olan renkli ve çeşitli sebze ve meyveler, hücre hasarını önleyerek vücudun savunma mekanizmalarını güçlendirir ve kanser riskini azaltmada önemli rol oynar. Günde en az 5 porsiyon (yaklaşık 400 gram) sebze ve meyve tüketmeye özen gösterin. Özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler, kükürtlü sebzeler, kırmızı-mor ve turuncu renkli meyve sebzeler önerilir.
3. Tam Tahıllar ve Lifli Gıdalarla Bağırsak Sağlığınızı Koruyun: Tam buğday, yulaf, bulgur gibi tam tahıllar ile sebze ve meyveler, bağırsak sağlığı için hayati önem taşıyan lif kaynağıdır. Günde 25-30 gram lif alımı, sindirim sistemini düzenleyerek toksinlerin atılmasını kolaylaştırır ve özellikle kolon kanseri olmak üzere bazı kanser türlerine karşı koruyucu etki gösterir. Beyaz unlu ürünler yerine tam tahıllı alternatifleri tercih edin.
4. İşlenmiş Etlerden Uzak Durun! En Riskli Besinlerin Başında Geliyor: Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından sosis, salam, sucuk gibi işlenmiş etler "Grup 1 Kanserojen" olarak sınıflandırılmıştır. İçerdikleri nitrit, nitrat ve yüksek ısıda işleme sırasında oluşan zararlı bileşikler, başta kolorektal kanser olmak üzere sindirim sistemi kanserleriyle ilişkilendirilmektedir. Her gün 50 gram işlenmiş et tüketimi, kolorektal kanser riskini yaklaşık %18 oranında artırabilir.
5. Kırmızı Et Tüketimini Sınırlandırın: Yüksek miktarda ve hatalı pişirme yöntemleriyle tüketilen kırmızı etin bazı kanser türleriyle ilişkisi bulunmaktadır. Haftada 500 gramdan fazla kırmızı et tüketimi, özellikle kolorektal kanser riskini artırabilir. Yüksek ısıda, özellikle közde veya mangalda pişirilen etlerde oluşan kanserojen bileşiklere dikkat edin. Kırmızı eti haftada 1-2 kez, haşlama veya fırınlama gibi sağlıklı yöntemlerle tüketmek daha güvenlidir.
6. Şeker ve Rafine Karbonhidratlardan Kaçının: Aşırı şeker tüketimi obezite riskini artırarak dolaylı yoldan bazı kanser türlerine zemin hazırlayabilir. Yüksek glisemik indeksli gıdalar vücutta kronik inflamasyonu tetikleyebilir. Şekerli içecekler, tatlılar ve beyaz un içeren ürünler yerine tam tahıllar, meyve, sebze ve doğal karbonhidrat kaynaklarını tercih edin.
7. Doymuş ve Trans Yağ Kullanmayın, Sağlıklı Yağlara Yönelin: Tereyağı, kuyruk yağı gibi hayvansal kaynaklı doymuş yağlar ve margarin, paketli atıştırmalıklar, kızartılmış fast food ürünleri gibi trans yağlar, aşırı tüketildiklerinde vücutta iltihaplanmayı artırarak bazı kanser türlerine zemin hazırlayabilir. Omega-3 yağ asitleri ve zeytinyağı, ceviz, avokado gibi sağlıklı yağ kaynakları ise inflamasyonu azaltarak kanser riskini düşürmede destekleyici olabilir.
8. Tuz Tüketimini Azaltın: Turşu, hazır çorbalar, işlenmiş atıştırmalıklar ve salamura gıdalar yüksek oranda tuz içerir. Aşırı tuz tüketimi özellikle mide kanseri riskini artırabilir. Etiket okuma alışkanlığı kazanarak işlenmiş gıdaları azaltın ve yemeklerinizi tuz yerine doğal aromalarla tatlandırın. Dünya Sağlık Örgütü, günlük tuz tüketimini 5 gramla (yaklaşık bir çay kaşığı) sınırlandırmayı önermektedir.
9. Besinlerin Pişirme Yöntemine Özen Gösterin: Kızartma, közleme ve yüksek ısıda pişirme yöntemleri kanserojen bileşiklerin oluşumuna neden olabilir. Özellikle etlerde kömürleşme kanser riskini artırır. Haşlama, buğulama, fırınlama veya ızgarada yanmadan pişirme gibi sağlıklı yöntemleri tercih edin. Yiyecekleri aşırı karartmaktan ve kömürleşmiş kısımlarını tüketmekten kaçının.
10. Alkolden Tamamen Uzak Durun: Alkol, başta karaciğer, meme, yemek borusu ve kolon kanseri olmak üzere birçok kanser türüyle ilişkilidir. Her düzeyde alkol tüketimi kanser riskini artırır ve güvenli bir alt sınır bulunmamaktadır. Uluslararası sağlık otoriteleri, kanserden korunmak için alkolün tamamen bırakılmasını önermektedir.
Unutmayın, sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek ve bu önerilere dikkat ederek kanser riskinizi önemli ölçüde azaltabilirsiniz.
