TUTUM
Tutumların 4 ana özelliği vardır.
1. Tutumlar tepki vermeye hazır olmayı içerir.
2. Tutumlar güdüleme gücüne sahiptir.
3. Tutumların duragan olma özelliği vardır.
4. Tutumlar değerlendirme içerir.
TUTUMLARIN ÜÇ BOYUTU
Bilişsel boyutu: Bilişsel boyut, belli bir nesne hakkında sahip olunan fikirleri ve inançları içerir.
Duygusal boyut: Bu boyut, bir nesneye karşı sahip olunan duyguları içerir.
Davranışsal boyut: Bu boyut kişinin nesneye karşı davranış eğilimini içerir.
TUTUMLARIN İŞLEVLERİ
Anlama ve bilgi işlevi: Tutumlar bireylerin dünyayı, çevreyi anlamalarına, etrafında olanları anlamlandırmalarına yarar. Olayların değerlendirilmesinde ve açıklamasında tutarlılık ve netlilik getirir.
İhtiyaçların karşılanması: Tutumların birçoğu yapılan ve yapılamayan şeylerin ödüllendirilmesi veya cezalandırılması sonucunda oluşmaktadır.
Egoyu savunma: Tutumlar bireylerin kendilerine güvenmelerine ve yaşamın ıniş ve çıkışlarına karşı kendilerini korumlarına hizmet eder.
İçsel değerlerin ifade edilmesi: Tutumlar bireylerin içsel değerlerini ve inançlarını ifade etmelerine yarar. Bireyler tutumlarını karşısındakilere belirttiklerinde kendi kişiliklerini, kimliklerini ortaya koymuş olurlar.
TUTUM İŞLEVLERİ ÜZERİNDE NEDEN DURULMAKTADIR?
Belirli bir konuda tutum değişimi sağlamak isteniyorsa bu tutum sahip olunma nedeninin bilinmesinde fayda vardır. Anlama ve bilgi işleviyle ilintili bir tutumun kolaylıkla değiştirilebilmesi için bireyin eldeki konu hakkında net olmayan bir konumda olamak yeterlidir.
TUTUMLAR NASIL OLUSUR VE MUHAFAZA EDİLİR?
1. Direkt kişisel deneyim: Tutum nesnesi ile yaşanan olaylar kişinin o nesneye karşı nasıl bir tutuma sahip olacağını belirler. Korku verici, aniden ve belirgin bir şekilde oluşan olaylar bireyin bu olayla ilgili olarak olumlu veya olumsuz tutum sahibi olmasına yol açabilir.
2. Aile etkisi: Anne baba, çocuklarının gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Doğumdan itibaren çocuklar anne babalarının her türlü hareketlerinden, disiplin süreçlerinden, ödül ve cezalarından etkilenerek belirli bir gruba, kişiye veya nesneye karşı tutumlar geliştirirler
3. Arkadaşlar, akrabalar, referans grupları ve öğretmenler gibi çevredeki insanlarda bireylerin tutumlarının oluşmasında ve muhafaza edilmesinde önemli bir yere sahiptirler.
Klasik koşullanma, edimsel koşullanma ve örnek alma gibi öğrenme modelleri bireyin nasıl tutum oluşturduğunu anlamada kolaylık sağlamaktadır.
1. Klasik koşullanma: Birey ev, okul, arkadaşlık ve iş yaşantısı boyunca belirli nesnelere karşı ne tür cevaplar vereceğine koşullanır.
2. Edimsel koşullanma: Ceza ve ödül kullanılarak bireylere istenilen düşünce ve davranışların öğretilebileceğini önermektedir.
3. Örnek alma: Bireyler diğerlerinin, özellikle beğendikleri kişinin davranışlarını örnek alarak belirli tutumlar geliştirebilirler.
