Fısıltı HABERLERİ
HV
28 MART Perşembe 19:06
1 Advert

Yakamoz nedir?

Vehbi Kara Dr.
Vehbi Kara Dr.
Giriş Tarihi : 20-12-2022 19:49

Yakamoz nedir?

Şöyle bir sual sordunuz mu? “Denizlere niçin Karadeniz, Akdeniz ve Kızıldeniz gibi isimler verilmiştir. Denizler renkli olduğu için mi böyle deniliyor?”
Sorunun cevabını insanı, güzel bir tefekkür ve düşünme ummanına sokacağını ümidiyle vermeye çalışayım:
Denizin rengi; bulunduğu bölgeye, mevsime, suyun kimyasal özelliklerine ve hatta içinde yaşayan canlılara göre değişkenlik gösterir. Suya rengini veren en önemli husus; gökyüzü ve gökyüzündeki renklerdir. Eğer gökyüzü mavi ise ultramarine denilen derin mavi rengi, gri bulutlar ile kaplı ise gri rengin her tonu denizin rengini gösterir.
Akşam güneşin batması ile veya sabah doğarken gökyüzünün kızıla boyanması denizin renginin de değişmesine yol açar. Peki, bazı büyük denizlere verilen adlar da gökyüzünün aldığı renkten dolayı mıdır?
Pek öyle söylenemez. Zira sahillere yakın sularda ve 50 metreden daha sığ sularda hâkim renk yeşildir. Genelde denizin dibindeki kum sarı renklidir. Sığ sularda gökyüzündeki mavi renkle dip rengi birleşince yeşil renk ortaya çıkar. İşte sahillerdeki güzellik bu renk kaynaşması ile meydana gelir.
Yeşil ve mavi renkler dinlendirici renk diye tarif edilir. Gerçekten de denizlere ve ormanlara bakarak tefekkür ettikçe, insan ruhen ve zihnen dinlenmiş olur. Bu yüzden tatil köyleri ve mesire yerleri genellikle denizle ormanın birbirine karıştığı yeşil-mavi karışımı bölgelerde yapılır.
Nehirlerin denizle kaynaştığı yerlerde ise denizin rengi kahverengidir. Çünkü toprağın ve alüvyonun rengi, kahverengidir. Mesela Arjantin-Uruguay arasındaki denizlerde veya Hindistan Mumbai Körfezinde suyun kahverengi olduğunu görürsünüz. Elbette sadece bu bölgelerde değil, birçok delta bölgelerinde denizin rengi kahverengidir.
Denizlerde yaşayan bitkiler ve hatta planktonlar da denizin rengini farklı hale getirebilir. Örneğin Kızıldeniz’de yaşayan bir tür canlı organizma aktif olduklarında deniz zaman zaman kızıl bir renge bürünmektedir. Bazen İzmit Körfezinde de benzer bir canlı türü yüzünden Körfez kızıla boyanabilmektedir.
Bazı denizlerde ve özellikle de Karadeniz’de bol miktarda sülfür bulunur. Bu nedenle özellikle sığ olan sahil kesimlerinde denizin rengi siyahlaşır. Belki de bu yüzden denize Karadeniz denilmiştir. Denizaltıların Karadeniz’de derinlere dalması pek istenilen bir durum değildir. Zira sülfür oranı dibe daldıkça artar ve denizaltı saçlarının aşınmasını ve paslanmasını çabuklaştırır.
Denize renk veren ilginç bir olayda yakamozdur. Birçok insan ay ışığının denizde yansımasına “yakamoz” der. Fakat bu isimlendirme çok yanlış olup bu yansımaya “mehtap” adı verilir. Çünkü yakamoz ışık yansıması değildir. Mikroskobik deniz canlılarının ısı kayıpları ile meydana gelen bir çeşit fosfor ışımasıdır.
Eğer yakamoz görmek ister isek, mehtap ışığı veya herhangi bir ışığın olmadığı zamanları ve mekânları seçmeliyiz. Zira yakamoz, ışığı sevmez. Zifiri karanlıkta ve özellikle de Hint Okyanusunda, Arap Denizi açıklarında çok sık görülür.
Yakamoz; bazen o kadar yoğun bir şekilde meydana çıkar ki, deniz adeta süt rengini alır. Bembeyaz bir ışıltı her tarafı kaplar. Öyle olmuştur ki, gemilerde vardiya tutan denizciler bu yoğun ışıltılardan dolayı korkudan içeriye yani dümen evine kaçtığı görülmüştür.
Bir defasında Hürmüz Boğazında bu muhteşem yakamoz olayına rastlamıştım. Yarım saat boyunca gemimizin etrafı deniz canlılarının fosfor ışımaları ile dolmuştu. İkinci kaptanı köprüüstüne çağırmış bu olayı göstermiştim.
İkinci kaptan önce gözlerine inanamadı. Gözlüğünün camlarını silip bir daha baktı. Evet, deniz açık yeşil renkli ve hareket eden ışıklarla dolu bir şölen meydanı gibiydi. Bunun yakamoz olduğunu ispatlamak için iskele taraftaki ışıldağı yaktım. Birden iskele taraftaki bu ışıklar kayboldu. Beraberce sancak tarafa gittik. Işık bu tarafı etkilemediği için denizin ışıltıları aynen devam ediyordu.
İşte körfeze akan nehirlerin getirdiği tatlı suların okyanus suyu ile birleştiği Hürmüz Boğazında; bu inanılması güç olan ışık gösterisini görmüş olduk.
Aslında her denizde bu denli yoğun olmasa da gemi hareket halinde iken sancak ve iskele tarafta yakamoz meydana gelir. Çünkü geminin hareketi nedeni ile tek hücreli canlılara çarparak meydana gelen tek hücreli canlıların tepkileri bu şekildedir. Adeta “burada canlılar yaşıyor” mesajı vermektedirler. Denizlerin aynı karadaki toprakta olduğu gibi canlılar ile dolu olduğunu gösterir.
Bu mikroskobik canlılar; gözle görülmeseler de ortaya çıkardıkları yakamoz ışıltıları ile denizlerin canlılarla kaynadığını fark etmemize yol açarlar. Denizcilere; yalnız olmadıklarını balıklardan başka daha nice canlı ile birlikte ve iç içe olduğumuzu gösterirler.
Kısaca denizler, Allah’ın kudretini anlamak için bir tefekkür ve düşünme fırsatı sunmaktadır. Birçok ihtişam ve güzelliğin bulunduğu denizler; aynı zamanda türlü türlü cinsten ve çok farklı büyüklükteki canlılarla dolu olduğunu bu şekilde anlamamıza yol açar.
İşlerin yoğunluğundan kurtularak bu güzellikleri görmeye çalışmak gerekiyor. Eğer birisi çıkıp; “Ben denizde veya sahil kenarında yaşamadığım için böyle bir fırsatı görme imkânım yok” der ise, şunu hatırlatabiliriz:
Denizlere çoğu zaman rengini veren gökyüzüne bakarak da bu tefekkürü yapabiliriz. Gece bir başka, gündüz bir başka güzel olan gökyüzünü görmek için sahil kenarlarına gitmeye gerek yoktur. Sadece kalbimizin gözünü açmak yeterlidir. Allah’ı düşünüp tefekkür ederek dünyanın gelip geçici olduğunu anlayıp bu dünyaya imtihan olmak için gönderilen değerli bir misafir olduğumuzu anlayabiliriz, vesselam…

YORUMLAR
DİĞER YAZILARI Ramazan Ayında ne yapmalı? 28 Şubat Muz Cumhuriyeti Bir tane ordumuz var Tuzla Piyade Okulu’nda darbeci tehdit Türk Silahlı Kuvvetlerinde Darbeci Gelenek Devam Ediyor Tarikatlar Hakkında  Hükûmetten kimse lütuf beklemiyor görevini yapsın yeter İnsanlı Ay Yolculuğunda Son Durum Herkes Kendi İsmi İle Çağrılmak İster Gerçek Savaş Gazisi Bediüzzaman Le Monde'ye göre Türkiye'deki darbe kalkişması Ordumuzda darbeci kalkışma dalga dalga yayılıyor Atatürk’ün ve Erdelhun'un Nutukları 2.Abdülhamid'in Putlaştırılması Meçhul asker anıtları ve şehitlere vefa borcu Türkiye'de ve Dünyada Faşizm Nasıl Ortaya Çıktı? Mısır, İsrail ve Yemen ile ilgili kısa hatıralar Rüşdü Erdelhun’un darbeci askerlere karşı nutku ve darbe karargahinin Kara Harp Okulundan Tuzla Piyade Okuluna taşinmasi Faşist Darbeci Kalkışma Yeniden Hortladı Yeni Askeri Darbe Hazırlığı  Birlik ve beraberliği nasıl sağlayabiliriz? Zekât ve Ekonomi Nasihatler niçin tesir etmiyor? Sonsuzluk Ülkesindeki Gerçek Hayat  Hamas Sorgulanmalıdır Türkiye'deki Arap Düşmanlığının Sebebi Nedir? Cifir İlmi ve Ebced Hesabı Nedir? En güzel eserleri nerede buldum? Filistin Müslümanların uyanışına vesile olacak Susun ve sessiz kalın! Hayber ve Allah’ın Arslanı Polemik ve İcraat Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye nin şu andaki en büyük polemik ustasidir. Müslümanların en önemli ihtiyaçları Bediüzzaman Said Nursi kimdir? Cumhuriyet İslâmi Yönetim Şeklidir Bu çürümüş kemik parçalarını kim diriltecek? Trump'ın Çaldığı Dosyalar ve 11 Eylül Ne mutlu namazımı kılıyorum diyene! Kemal mi Kamâl mı ? Hangisi doğru? Bediüzzaman' a dil uzatanlar hakkında Meyveli ağaç taşlanır, bir deyimimizdir. Ordunun Şerefi Kime Aittir? İki sene önce Yeni Akit Gazetesindeki veda yazım. Kayıt Dışı Ekonomi Kalkınmaya Engeldir İnsanlar niçin yaratılmıştır? Hutbe konusunda en önemli husus nedir? Karpuz seçmiyor yönetici seçiyoruz Ay yerine nereye gittiler? Hürriyet ve Sevad-ı Azam Kavramı Mazdek Kavatından Feto'ya geldik 15 Temmuz 2016 ile 28 Şubat İlişkisi Hutbenin aslı Arapçadır Dünya Başkenti İstanbul Dünya Başkenti İstanbul Alemi İslâm ın ve sizin Kurban bayramınızı bütün ruh u canımla tebrik ederim. Hilal ve Yıldız Yüzyılı Bilinmesi gereken en önemli husus nedir? Kat'iyen bil ki; Faşist CHP'nin Dayattığı Uydurma Tarih Son zamanlarda sık sık dile getirilen Türkiye Siyasi Hayatında Karakaşi-Kapani Kavgası Türkiye Yunanistan Savaşı Artık topa girmek gerekmez mi? Rüşdü Erdelhun ve darbeci faşistler Sabetay Aşiretinden Kurtulmamız Gerekiyor Allah’ın güzel isimleri Oyumuzu kullanırken dikkat edeceğimiz hususlar Siyah Beyaz Türkiye'de namaz ibadeti Başarı Milletin Malıdır Şahıslara Yüklenemez Biz namaz kılanlardan değildik Günahsız hükümet olur mu Rusya Ukrayna Savaşı ve Müslüman Dünyasına Etkileri Bediüzzaman Said Nursi’ye karşı yapılan haksızlıklar Muslümanlara Karşı Şia ve Vahhabi Kıskacı Dinde siyaset ve yöneticilik var mıdır? Deprem gibi afetlerin gerçek sebebi nedir? Nevruz nedir? Nevruza nasıl bakmak gerekir? Para basma hikayesidir nedir? Deprem ve Hikmetleri Deprem ABD işi değildir Ailenin korunması için hükumetin sorumlulukları Ordudaki dindar düşmanları ile mücadelemiz bitmedi Gaspçı Devlet Olur Mu? Kur'an okumanın fazileti Lozan’a giden yolda İngiltere'nin ikiyüzlü politikası Feto Büyücüsünün Marifetleri!... Salavat Nedir ve Ne İçin Okunur? Sabetay tarikatı ve Feto Avrupa'nın çıplak ayaklı çocuk köleleri Katiline âşık olan insanlar Türkiye’nin kurucu ilkeleri nelerdir? Demokrasi neden saltanattan üstündür CHP olmasaydı ne hale düşerdik? Mecliste Generali Öldürdüler Feto denilen İslam düşmanını tanıyalım FETO’nün üç yüzünü göremeyen, Doğu Türkistan ve Çin Müslümanları Demokrasi ve hürriyet fitne midir? Fırtınanın Düşündürdükleri Yılbaşının Düşündürdükleri Şah Kavat'tan günümüze muta nikahı Paris Elçisi Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin Kanal Raporu Serbest piyasa ve devletin fiyatlara müdahale etmesi 2022 Türkiye'nin ekonomi ve teknolojide en hızlı yükseliş dönemi oldu 92 Yıl önce Menemen 'de ne oldu? Kadına karşı şiddetin en önemli sebebi Niçin memur olmaya can atıyoruz Bediüzzaman'ın Eyalet Sistemi Hakkındaki Düşünceleri Zincir marketler ve serbest piyasa mekanizması Devletin fiyatlara müdahalesi caiz midir? Üzülme Allah İnanlarla Beraberdir Bediüzzaman ismi nereden geliyor? Siyasi mülahazalar ve Ak Parti niçin desteklenmelidir? SEVGİ VE MUHABBET ÜZERİNE... Bediüzzaman’ın dinsiz siyasete bakışı HELÂL DAİREDE YAŞAMAK VE FAİZ