Galen’e Göre Ahlakın Kaynağı Doğuştan Mıdır?
Tıpta Hipokrat’tan, felsefede Platon ve Aristoteles’ten etkilenen tıp doktoru ve filozof Bergamalı Galen (MS. 129-216):
Ahlakın kaynağı doğuştan mıdır?
Sorusu hakkında şunları söyler:
“Huy/ahlak, akılda bulunmaksızın doğuştan gerçekleşen bir durum…” (Galen, 1937: 25)
Çocuklarda fikir oluşmadan önce ahlaki özellikler görülür ve bedende acı, ruhta rahatsızlık olduğu zaman ağlar, sevgi ya da nefret duyar, uygun gördüklerini ister ya da ondan kaçar.
Terbiye edilmeden üç yaşına gelen çocuklardan bazısı yasaklanan şeyleri yaptığında utanır, bazısı ise utanmaz ve merhametli, acımasız, yardımsever, kıskanç ve cömert olur.
Kısaca, yetişkin insanda hiçbir eylem, durum ya da huy yoktur ki çocukluğunda bulunmuş olmasın. (Galen, 1937: 28-29)
Doğuştan gelen ahlakın herkeste farklı olmasının nedeni kişiden kişiye değişen huy…
Huy, canlı bedenin sıcaklık-soğukluk, yaşlık-kuruluk açısından içinde bulunduğu durum…
Bu da kan, sarı safra, kara safra ve balgam adı verilen dört karışımın vücuttaki dengesine bağlı…(Galen, 2018: 5).
Galen’in ahlak anlayışında üç türlü ruh öne çıkar ki, bunlardan akli ruh ve coşku duyan ruh, işbirliği yaparak iştah duyan ruha boyun eğdirirler. (Singer, 2014: 128-129)
Coşku duyan ruhun akli ruha itaat etmesi onun erdemi…
Akli ruhun erdemi ise yönetmekteki kabiliyeti…
Coşku duyan ruhun akli ruha itaati ve yerinde hareket etmesi eğitimi ölçüsünde olur.
Ancak nasıl ki tüm atlar ya da köpekler eğitimi kabul etmez, bazıları dik başlı ve uzun süren eğitime ve alıştırmaya ihtiyaç duyar, coşku duyan ruh için de durum böyle…
Dolayısıyla akli ruhun güzeli sevmesi ve doğru olana yönelmesi için coşku duyan ruhun itaat etmesi ve iştah duyan ruhun da zayıf olması gerekir. (Galen, 1937: 28)
Galen’de önce doğumdan itibaren tabiattan olan huylar, sonra alışkanlıklar gelir.
Alışkanlıklar sanki kazanılmış ikinci bir tabiat gibi…
Doğumdan kötü huylu olanlar kötü alışkanlıkları edinmeye daha yatkın…(Galen, 1937: 47).
Galen’e göre, doğuştan gelen huy/ahlak ile sonradan oluşan alışkanlıklar farklı…
Alışkanlıklar akıl ile tercih edilenler…
Eylemler ya huy/ahlak ya da alışkanlıklardan kaynaklanır…
Eğer tabiatından ise sebebi huy/ahlak, düşünerek ise sebebi alışkanlık…
Alışkanlık sebebi oluşan kötülükler ruhtan uzaklaştırılır; ancak hata doğuştan gelen huydan ise sadece zayıflatılabilir, tamamen uzaklaştırılamaz.
Tabiattan gelen eylemlerin sürekli tekrarlanması ahlak haline gelir ki, yaşlı insanın davranış eğitimi çocuğunkine göre zor…
Bu durum, yeni dikilmiş ağaç ile olgunlaşmış ağaca benzer ve gencin yönelmesi kolay iken yaşlınınki ise zor hatta imkânsız…
Bu yüzden insanlar yaşlandıklarında gençken nasılsa o şekilde, hatta daha da yerleşik bir ahlak ile görülür (Galen, 1937: 31).
Galen’e Göre Ahlakın Kaynağı Doğuştan Mıdır?
- Zuhal UYAR ( YAZAR ) Bana Hikaye Anlatma, Hikayeni Anlat.
- Vehbi Kara Dr. ( YAZAR ) Malikiyet ve Serbestiyet Devri
- Cahit Kurbanoğlu Prof. Dr. KUTLU DOĞUM 18 BU SAYILACAKLARI BİZE KİM TANITACAK? BİZDEN NE BEKLENİYOR?
- Nazile ŞANAL ( YAZAR ) Yüksek Ökçeler/Temizlik ve Namus
- Mehmet Bozkurt, Eğitimci İlahiyatçı Yazar EĞİTİM SİSTEMİMİZ CAN ÇEKİŞİYOR! Meslek hayatımın 30 yılının 21 yılını Milli Eğitim Bakanlığında yönetici olarak görev yapan bir eğitimci olarak devletime sesleniyorum! Ve diyorum ki: Eğitim sistemimiz can çekişiyor!? Heba ol
- Zeki BAŞTÜRK (Emekli Milli Eğitim Müdürü) EN KÖTÜ BARIŞ, EN İYİ SAVAŞTAN DEĞERLİDİR.
- Durmuş Tunacık ( YAZAR ) SONU ÖLÜM DEĞİL MİDİR?
- Adnan Türk Dunyası Turan Keneşı Şimşek PARTİ ve CILKI ÇIKMIŞ PARTİCİLİK ARASINDAKİ FARK
- Özlem GÜRBÜZ ( YAZAR ) KALABALIKTA BİLE YALNIZ
- Ahmet SAĞLAM ( YAZAR ) GÜNAH NEYDİ? Günah bilerek,kasten yapılan yasaklardır. Günah,insanda ne gibi etkiler bırakır.
-
Milli İrade Sakarya Meydanlarında STK'ları Adına Adına Sakarya Kültür Ve Eğitim Vakfı “En büyük saadetler büyük acı ve felaketlerin neticesidir.”
-
Resul Dindar’dan Yaza Hit Şarkı…
-
AKSAÇLILAR’DAN İZMİR İL MÜFTÜSÜNE ZİYARET
-
BİMUD, Bilim İnsanları ve Mucitler Genel Merkezi: Bilimi ve Sanatı bir araya getiriyor
-
Sakarya Samsunlular Derneği, Başkan Osman Çelik'i ziyaret etti ve kültürel bağları güçlendirdi
-
Fısıltı Haberleri Köşe Yazarı Kerim Çatalbaş ailesine süpriz doğum günü, Kerim Çatalbaş 56, Hacer Çatalbaş 53 Yaşına girdi..
-
Şehit emniyet müdürü Ali Gaffar Okkan için Orhan Kotluk Diyarbakır'dan Sakarya'ya pedal çevirdi
-
Sakarya Samsunlular Derneği çocukları doyasıya eğlendirdi
-
Siyasetçi Emekli Mali Müşavir Suat ÇOKLUK Fısıltı Haberleri stüdyolarında...
-
Kuvayi Ve Mücahitler Derneği Başkanı Nihat Sakallı Buldan Belediye Başkanı Mehmet Ali Orpak'a Ziyaret
-
14" ncü Geleneksel "Şehit Mehmet Çoban" Anma Yürüyüşü Sakarya Geyve Boğazında Anıldı
-
Meraklı Köfteci Yakup Barış Özgür Usta'dan 5'nci Geleneksel İftar Yemeği
-
Kars, Ardahan, Iğdır Yardımlaşma ve Kültür Derneği'nin Geleneksel Bayramlaşma Programı
-
Sakarya Protokolü Ormanpark'da Bayramlaşma Programında İzdiham Yaşandı
-
Kuvayi Ve Mücahitler Derneği Başkanı Nihat Sakallı'nın Torunu Zeynep & Enes Karaca 'ile Sözlendi